DİL BİLİMİ ARAŞTIRMA VE PROJE ÖNERİLERİ

• ABD'de Bulunan MIT "Department of Linguistics and Philosophy" Dil Bilimi ve Felsefe Bölümü Eşdeğeri Bir Bölümün İstanbul, Ankara ya da İzmir'de Kurulması (Dil bilimi hem sosyal bilimlerin hem de fen ve sağlık bilimlerinin ortak bir alanı olması dolayısıyla birçok disiplinden akademisyenin yer alacağı bir bölüm kurulması, Türkiye'deki dil bilimi çalışmalarına ivme kazandıracaktır. Bu bağlamda MIT'deki bölümün model alınmasının uygun olabileceğini düşünüyorum.)

• Dil Bilimciler İçin Sanal Sempozyum, Panel, Açık Oturum Sitesi (Sanal sempozyum da olur mu, demeyiniz. Çünkü gelişen İnternet teknolojileri bizleri yerimizden kalkmadan sanal bir ortamda buluştaracak imkânlar tanıyor. Bu sempozyum, panel vb. maliyeti yüksek etkinliklerde zaman, para ve emek tasarrufu sağlayabilir.)

• Dil Bilimciler İçin Sanal Uluslararası Hakemli Dergi (Dil bilimiyle ilgili sanal dergiler var ancak Türkçe yayın yapanı bildiğimiz kadarıyla yok. Kullanışlılık, maliyet ve zaman tasarrufu açısından gerekli olduğunu düşünüyoruz.)

• İnternet Ortamında Ansiklopedik Dil Bilimi Sözlüğü (Bu site aracılığıyla böyle bir çalışmanın içine girdim. Ancak eğitim öğretim etkinliklerinden fırsat buldukça çalışabiliyorum. Berke Vardar'ın hazırladığı sözlüğün bu gün için yetersiz olduğu düşüncesindeyim. Daha güncel terimleri de içine alacak 'ansiklopedik' bir sözlük hazırlanmalı, İnternet ortamında akademisyenlerin hizmetine sunulmalı.)

• İnternet Ortamında Pdf Formatlı Dil Bilimi Tezler ve Makaleler Veritabanı (İngilizce pekçok veritabanından ücretli ya da ücretsiz yararlanabiliyoruz. Bu kolaylık niçin Türkçe kaynaklar için de geçerli olmasın düşüncesindeyim. Sitede telif haklarını çiğnememek için sadece halihazırda İnternet üzerindeki kaynakların bağlantı adreslerini kullanıyorum. Bir ekip çalışması ile tez ve makale yazarlarının izinlerini de almak suretiyle sadece üyelere açık olacak akademik bir veritabanı hazırlanırsa, benzer çalışmaların önü kesilecek, zaman, para ve emek tasarrufu sağlanacaktır, inancındayım.)

• Yabancı Dildeki Dil Bilimi Kaynaklarını Türkçeye Kazandırma Projesi [ "Dil bilimi çeviri grubu" adıyla yabancı dilde yayınlanmış kitap ve makalelerin Türkçeye çevirisini yapacak akademik bir topluluğun kurulması, Türk dil biliminin derinleşmesi ve zenginleşmesi açısından önemlidir.]

• İnternet Ortamında Türk Dilinin Temel Eserleri Sitesi

• İnternet Ortamında Türkçe Ekler Veritabanı (Bilinen dil bilgisi kitaplarından, daha da ötesinde bir bütünceden (corpus) yararlanılarak örnekli ve açıklamalı, tarihsel süreç içindeki yapı, anlam ve işlev değişme ve gelişmelerini de kapsayan ekler veritabanı hazırlanması hem akademisyenlerin, hem de Türkçe sevdalılarının bu dilin zengin imkânlarını öğrenmeleri bakımından önemlidir. Güncellenebilmesi ve kolay ulaşılailir olması açısından bu veritabanı İnternet ortamında üyelik sistemi olmaksızın herkesin kullanımına açık olmalıdır.)

• İnternet Ortamında Ücretsiz Dünya Dilleri Öğretim Sitesi

• İnternet Ortamında Ücretsiz Yurt Dışındaki İşçi Çocukları İçin Türkçe Eğitimi Sitesi (Dünyanın neresine giderseniz gidin, mutlaka oraya yerleşmiş, aile kurmuş Türkiye'den gitmiş bir Türke rastlıyorsunuz. Onların belki de en büyük sıkıntısı çocuklarının Türk dili ve kültüründen uzak kalması. İnternet imkânlarının bu yönde kullanılması, bir nebze olsun sıkıntılarına çare olur düşüncesiyle, böyle bir öneride bulunuyorum.)

• İnternet Ortamında Ücretsiz Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Sitesi (Türkçenin bir dünya dili olması, ancak yaygınlaştırılmasıyla mümkündür. Temelden ileriye kadar düzeylere ayrılmış bir öğretim sitesi bu hedefi kolaylaştıracaktır, inancındayız.) [Bu bağlamda Adım Adım Türkçe Öğreniyorum projesini bu sitenin çatısı altında faaliyete geçirdim. Umarım "yabancı dostlarımıza" faydalı olurum.)

• Klâsik Dönem Osmanlı Türkçesi Metinlerini Günümüz Türkçesine Çeviren Bilgisayar Programı (Arapça ve Farsça kelime ve kelime gruplarının, bugün kullanılmayan Türkçe kökenli kelime ve kelime gruplarının ve diğer dillerden Türkçeye giren alıntı kelimelerin günümüz Türkçesine aktarılması, tarihi metinlerin daha hızlı bir biçimde çözümlenmesini sağlayabilir. Özellikle resmi belgelerin çoğunlukla belirli üslupta yazılması 100 milyon civarında olduğu söylenen arşiv belgelerinin işlenmesindeki hızı artıracaktır.)

• Akademik Düzeyde Dile Dair Videolar Hazırlayıp Paylaşım Sitelerinde Yayınlamak (Bu konuda MIT'nin Fizik, Mekanik vb. ders anlatım videoları örnek gösterilebilir. Üretilen bilginin tüm topluma yaygınlaştırılması ancak bilginin paylaşımıyla mümkündür.)

• Türk Dil Bilimi Derneği'nin Kurulması ( Yapılması düşünülen bütün akademik araştırma etkinliklerinin gerçekleştirilmesi, sadece Türk dilini değil, bütün Dünya dillerini de kapsayacak projelerin önünün açılması bakımından önemli bir adım olacaktır.)

• Dünya Genelindeki Türklük ve Osmanlı Araştırmaları Merkez ve Programları Ortak Paylaşım Sitesi (Site sayesinde, bu merkez ve programlarda çalışanlar hem akademik hem de sosyal anlamda bir paylaşım ortamına kavuşacak, Türk dili ve kültürünün daha etkin bir biçimde tanıtılmasında hızlı bir ivme kazanılacaktır, düşüncesindeyim.Bu merkezlerin listesi için bağlantıyı tıklayınız.)

• Güncel Haberlerin Yer Aldığı İnternet Ortamında Bir Dil Bilimi Gazetesi: Popular Science, Bilim ve Teknik dergileri gibi güncel akademik haberlerin, dilcilerle söyleşilerin yer aldığı aylık bir dergi kurulması, dil bilimine olan ilginin artmasına vesile olacaktır.

• Dil Bilimi İhtisas Kütüphanesi Kurulması: Türk Dil Bilimi Derneği'nin çatısı altında tıpkı İstanbul Altunizade'deki Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) benzeri bir binada dil bilimi kitap, ses ve video kayıtlarının yer aldığı bir ihtisas kütüphanesi kurulması, araştırmacıların hem birbirleriyle bilgi alışverişlerini sağlayacak hem de Türkiye'deki dil bilimi çalışmalarına ivme kazandıracaktır.

• İnternet Ortamında Resimli-Sesli Türkçe Sözlük : Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinde resimli-sesli sözlükler oldukça faydalı oluyor. Nesne ile kelime (gösterilen ile gösteren) arasındaki ilişkiyi en basit biçimde ve görsel-işitsel sunumla anlatmak, öğrencilerin kelime dağarcıklarının gelişimi açısından önemli diye düşünüyorum. Ayrıca buna kelimelerin seslendirilişini ekleme sözlüğü daha etkili kılacaktır. (Hazırladığım taslak bir Resimli Sözlük için bağlantıyı tıklayınız.)

• Gazetelerin Sayısal Arşivlerinden Bir Bütünce (Corpus) Oluşturulması: Türkiye'nin önde gelen gazetelerinin sayısal arşivleri dil bilimciler için bulunmaz bir kaynak. Bu arşivlerden, milyonlarca dil bilimi verisi elde edilebilir. Bu bütünce, yıllar içinde hangi kelime ya da kelime gruplarının öne çıktığından, söylem çözümlemesine kadar pek çok alanda araştırmalara temel oluşturabilir.

• Türk Dil Bilimi Derneği Hizmet Binası: Üç katlı bir bina düşlüyorum. En üst kat, dernek yönetim merkezi, ikinci kat kütüphane ve giriş katı toplantı salonu, çayevi, sohbet alanı. Onlarca ülkeden insanın sıklıkla ziyaret ettiği İstanbul Sultanahmet'in hizmet binası için uygun bir yer olduğunu düşünüyorum. Türk Dil Bilimi dergisi bu derneğin akademik ve etkili yayın organı olacak. Akademik komisyonlar kurulacak. Sadece Türk dilinin değil, diğer dillerin de araştırılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirecek. Yıllık bir kongre, aylık seminerler düzenlenecek. Derneğe gelir elde etmek üzere, uzmanlarca yabancı dil kursları verilecek. Gelirin bir kısmı yayına bir kısmı da araştırma fonu adı altında araştırmacılara tahsis edilecek.

• Arızalı Zihinler Sözlüğü: Bu tıptaki deyimiyle zihin bozukluklarıyla ilgili bir sözlük değil. Bilgisizlikten, bilimsel düşünce yoksunluğundan kaynaklanan "körlükler" üzerine bir sözlük. Bu arızalar önce tespit edilmeli, sonra giderilmesi için tedbirler alınmalı. Hadi örnekleyelim: "Dayak cennetten çıkmadır." diye bir atasözümüz vardır. Oysa "dayak" Hz. Musa'nın "asa'sıdır. "Dayak", "dayanacak nesne" anlamında dayamak fiilinden türetilmiş bir isimdir. Cümlenin kendisi değil ama onu yorumlayanın arızalı bir zihni olduğunu söylemek mümkündür o halde.

• İnsanlığa Yön Veren Kavramlar Ansiklopedik Sözlüğü: Kapitalizm, komünizm, sosyalizm, demokrasi, sosyal adalet, laiklik, sekülarizm, psikalaniz, küreselleşme vb. kavramların tanımları, tarihçesi ve insanlığa etkileri üzerine bir sözlük. Çoğu Batı kaynaklı bu kavramların Türkiye'de içleri öyle böyle dolduruluyor ki Batı'daki anlam yüklerinden sıyrılıp "biz"leşiyorlar. O yüzden bu kavramların gerçekte ne olduklarını ya da ne olmadıklarını iyiden iyiye bir sözlükte toplamalı ki toplumdaki zihin bulanıklığı giderilsin, sağlam zemin üzerinde tartışmalar gerçekleşsin.

• Türkiye'de ve Yurtdışında Türkçe Sitesi: Hem Türkiye'de hem de yurtdışında Türkçe öğreten kursların ücretten barınmaya, materyalden dil öğretim yöntemlerine kadar bütün özelliklerinin yer aldığı bir İnternet sitesi Türkçeye olan ilginin artmasını sağlayacağı gibi Türkçe kurslarına bir standart gelmesine, olumlu yönde rekabeti de beraberinde getirecektir. Bu projemizi 29-31 Mart 2013 tarihleri arasında Antalya'da düzenlenen Uluslararası Öğrencilere Türkçe Öğretimi Çalıştayı'nda da bir öneri olarak getirdik. Öncelikle hemen her dilde çabuk kavranır ve kısa bir alan adı almalı. (yeni)

• Yabancılar İçin Akademik Türkçe Derlemi : Akademik Türkçe, yabancılar için Türkçe öğretiminin ileri düzeyinde sıklıkla ihtiyaç duyulan alanıdır. bu alanda henüz yeterli materyal yoktur. Bunun için öncelikle farklı disiplinlerden derlenen bir derleme ihtiyaç vardır.

   

.

Bu sayfa Dr.Mustafa Altun tarafından hazırlanmıştır. © 2008-2016

.